5 Symptomen bij depressie die vaak over het hoofd worden gezien

Tegenwoordig zijn we ons steeds meer bewust van onze mentale gezondheid. Maar nog steeds worden bepaalde symptomen bij depressie gemist. Wij vertellen je waarom dat is en wat de 5 symptomen bij depressie zijn die het vaakst onopgemerkt blijven. 

Hoe kan dit gebeuren?

Geestelijke gezondheidsprofessionals gaan vaak zorgvuldig te werk om de juiste diagnose en behandelplan op te stellen. Toch kan het gebeuren dat symptomen bij depressie over het hoofd worden gezien. Dit kan liggen aan de overtuigingen en uitingen bij de persoon met depressie, de omgeving of andere factoren waardoor een juiste diagnose ingewikkelder wordt. 

Persoonlijke en sociale factoren 

Iedereen reageert verschillend op een depressie. Sommigen zijn heel open over hun gevoelens, terwijl anderen ze diep van binnen verbergen. Personen die gewend zijn om hun emoties te internaliseren, kunnen depressieve symptomen goed verbergen, zelfs voor hun naasten.

Er heerst nog steeds een stigma rond psychische aandoeningen, waardoor mensen vaak aarzelen om hun gevoelens te bespreken of hulp te zoeken. Niet iedereen begrijpt volledig wat een depressie inhoudt en kunnen zo symptomen toeschrijven aan persoonlijke zwakte of luiheid, in plaats van een aandoening.

In sommige culturen en sociale kringen wordt het tonen van emoties of het praten over psychische problemen ontmoedigd. Mensen kunnen hun gevoelens verbergen om te voldoen aan sociale verwachtingen, waardoor hun symptomen onopgemerkt blijven.

Uiting van een depressie 

Sommige symptomen bij depressie zijn subtiel en kunnen gemakkelijk worden verward met alledaagse stress of tijdelijke stemmingswisselingen. Chronische vermoeidheid, concentratieproblemen, en veranderingen in eetlust en slaappatroon kunnen geleidelijk optreden en onopgemerkt blijven.

Mensen met depressie ontwikkelen soms effectieve, maar ongezonde copingmechanismen om hun symptomen te maskeren. Dit kan variëren van overmatig werken en sociale terugtrekking tot middelenmisbruik. Deze gedragingen kunnen de onderliggende depressie verhullen.

Depressie kan zich uiten tot fysieke klachten zoals hoofdpijn, maagklachten, of chronische pijn. Deze symptomen kunnen worden aangezien voor medische problemen zonder psychische oorsprong, waardoor de onderliggende depressie onopgemerkt blijft.

Een depressie gaat vaak samen met andere psychische aandoeningen zoals angststoornissen, bipolaire stoornis, of middelenmisbruik. Deze comorbide aandoeningen kunnen de symptomen van depressie verdoezelen of compliceren, waardoor het lastig is om een duidelijke diagnose te stellen.

Welke 5 symptomen van depressie worden vaak gemist?

1. Chronische vermoeidheid en gebrek aan energie
2. Concentratieproblemen en vergeetachtigheid
3. Fysieke pijn en klachten
4. Veranderingen in eetlust en gewicht
5. Gevoelens van waardeloosheid of overmatige schuld

Aanhoudende vermoeidheid en gebrek aan energie ondanks voldoende rust en slaap, kan een teken zijn van depressie. Depressie kan leiden tot problemen met concentratie, besluitvorming en geheugen. Deze cognitieve symptomen kunnen worden verward met ouderdom, stress of ADHD. 

Lichamelijke symptomen zoals hoofdpijn, rugpijn, spierpijn en maagklachten kunnen tekenen zijn van depressie. Tegenwoordig leren we steeds beter de link te leggen tussen fysieke en mentale gezondheid. Veranderingen in gewicht en eetlust worden vaak toegeschreven aan andere oorzaken zoals diëten, eetstoornissen of een veranderde levensstijl, terwijl ze ook symptomen van depressie kunnen zijn.

Mensen met depressie kunnen overweldigd worden door gevoelens van waardeloosheid, inadequaatheid of ongepaste schuld. Vaak worden deze gevoelens gezien als een reflectie van persoonlijke tekortkomingen in plaats van een teken van een onderliggende aandoening.

Depressie volgens de DSM-5

Vijf (of meer) van de volgende symptomen zijn binnen dezelfde periode van twee weken aanwezig geweest en wijken af het eerdere functioneren; minstens één van de symptomen is ofwel (1) een sombere stemming, ofwel (2) verlies van interesse of plezier. NB Hierbij geen symptomen meetellen die duidelijk zijn toe te schrijven aan een somatische aandoening.

Symptomen

1. Sombere stemming, gedurende het grootste deel van de dag en bijna elke dag, zoals blijkt uit ofwel subjectieve mededelingen (bijvoorbeeld zich verdrietig, leeg of hopeloos voelen), ofwel observatie door anderen (bijvoorbeeld heefttranen in de ogen). (NB bij kinderen en adolescenten kan de stemming prikkelbaar zijn.)
2. Duidelijk verminderd(e) interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten, gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag (zoals blijkt uit een subjectieve beschrijving of observatie door anderen).
3. Significant gewichtsverlies zonder dat dieet wordt gehouden, of gewichtstoename (bijvoorbeeld meer dan 5% van het lichaamsgewicht binnen één maand), of bijna elke dag een afgenomen of toegenomen eetlust. (NB Bij kinderen moet gedacht worden aan het niet bereiken van de te verwachten gewichtstoename.)
4. Insomnia of hypersomnia bijna elke dag
5. Psychomotorische agitatie of vertraging, bijna elke dag (waarneembaar door anderen, en niet alleen subjectieve gevoelens van rusteloosheid of geremd worden).
6. Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag.
7. Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens (die het karakter van een waan kunnen hebben) bijna elke dag (niet allee zelfverwijt of schuldgevoel over het ziek zijn).
8. Verminderd vermogen tot nadenken of concentreren, of besluiteloosheid, bijna elke dag (ofwel subjectief beschreven ofwel geobserveerd door anderen).
9. Recidiverende gedachten aan de dood (niet alleen de vrees om dood te gaan), recidiverende suïcidegedachten zonder een specifiek of een suïcidepoging, of een specifiek plan om suïcide te plegen

De symptomen veroorzaken klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale of beroepsmatige functioneren of in het functioneren op andere belangrijke terreinen. De episode  kan niet worden toegeschreven aan de fysiologische effecten van een middel of een somatische aandoening. Het optreden van de depressieve episode kan niet worden verklaard door een schizoaffectieve stoornis, schizofrenie, een schizofreniforme stoornis, een waanstoornis of door een andere gespecificeerde of ongespecificeerde schizofreniespectrum- of andere psychotische stoornis. Er heeft zich nooit een manische of hypomanische episode voorgedaan.

Specificeer

• Vroeg begin: eerste symptomen voor 21e jaar
• Laat: eerste symptomen na 21e jaar
• Met angstige stemming
• Met gemengde kenmerken
• Met melancholische kenmerken
• Met atypische kenmerken 
• Met stemmingscongruente psychotische kenmerken
• Met stemmingsincongruente psychotische kenmerken
• Met katatonie
• Met begin peri partum
• Met seizoensgebonden patroon
• Licht
• Matig
• Ernstig
• Gedeeltelijk in remissie
• Volledig in remissie

Heb jij of ken je iemand met een depressie? 

Het is belangrijk om snel hulp te zoeken. Begin met het praten met een huisarts of een geestelijke gezondheidsprofessional die een juiste diagnose kan stellen en een behandelplan kan aanbevelen. Dit kan therapie, medicatie of een combinatie van beide omvatten. 

Wij maken gebruik van verschillende, maar effectieve behandelingen tegen depressie. Onze psychologen staan klaar om je te ondersteunen bij het begrijpen en aanpakken van de oorzaken van depressie. Samen gaan we voor een betere algehele stemming en betere coping-technieken. Neem contact op voor meer informatie.